Hanneke Bergsma (47) heeft 20 jaar ervaring in het basisonderwijs. Zowel als leerkracht algemene en zaakvakken en als vakdocent lichamelijke opvoeding. In de praktijk ervaarde ze dat er binnen het primair onderwijs te weinig aandacht is voor het onderzoekend en ervarend leren.
“Dat, in combinatie met de maatschappelijke trend waarin kinderen steeds minder bewegen en steeds zwaarder en dus ongezonder worden, was voor mij reden om de master sportinnovatie op Papendal te gaan doen”, legt Bergsma uit. “In het kader van deze opleiding doe ik onderzoek naar de bijdrage van het primair onderwijs aan de beweegcultuur. Ik heb daartoe verschillende buitenlessen ontwikkeld, toegespitst op de vakken verkeer, geschiedenis, aardrijkskunde, biologie en cultuur. De reguliere lessen heb ik als het ware vertaald naar buitenlessen.”
Wetenschappelijk bewezen
Dragen het doen, ontdekken en ervaren werkelijk bij aan het leren zoals dat in de onderwijsdoelen gesteld wordt? Bergsma is ervan overtuigd: “Er is veel onderzoek gedaan naar bewegend leren en het is wetenschappelijk bewezen dat, als je beweegt, je hersenen bepaalde informatie beter opslaan.”
Maar staat het onderwijzend personeel in het primair onderwijs wel open voor wéér een verandering? “Ik weet dat het veel tijd gaat kosten. Innovaties in het onderwijs vergen veel voorbereiding. Daarom heb ik ook kant en klare lessen ontwikkeld. Deze lessen zijn allemaal inclusief materiaal wat de voorbereidingstijd voor de leerkrachten sterk vermindert. De leerkracht wordt van juf of meester in de klas een coach buiten de klas. Coaching levert, ten opzichte van lesgeven, meer positieve ervaringen op voor zowel leerling als leerkracht. In het lesplan staat alles zorgvuldig beschreven. Het is belangrijk om het project stap voor stap aan te gaan. Het moet een uitdaging zijn en geen verplichting.”
Dit is het moment
Bergsma denkt het nu hét moment om te starten: “We weten steeds meer over bewegen en gezondheid en zien ook steeds vaker het belang ervan in. Zeker op de lange termijn. Daarnaast moeten kinderen weer leren ontdekken. Er ligt een mooie taak voor het primair onderwijs om kinderen daar weer kennis mee te laten maken. Het mooie van dit concept is, dat wanneer de kinderen er eenmaal plezier in krijgen, het leren na schooltijd gewoon doorgaat. Dat is vooral belangrijk voor de hoofdbouwlessen die erg gericht zijn op de maatschappelijke relevantie. Naar buiten, informatie verzamelen bij ondernemingen en instanties; zo creëer je betrokkenheid en verantwoordelijk bij de kinderen. Ze leren contacten te leggen op verschillende niveaus en dat is weer gunstig voor de taalontwikkeling.
Visie en missie
Mijn visie: belangrijke onderdelen leer je niet binnen; daarvoor móet je naar buiten
Mijn missie: buiten leren wordt de norm; niet de uitzondering